مقدمه
اختلال صوت ،هنگامی رخ می دهد که کیفیت صدا،میزان صداو بلندی صدا متفاوت باشد یا برای سن،جنسیت،زمینه فرهنگی یا موقعیت جغرافیایی فرد نامناسب باشد.اختلال صدا همچنین زمانی وجود دارد که فرد از داشتن صدایی غیرطبیعی که نیاز های روزانه را برآورده نمی کند ابراز نگرانی کند،حتی اگر دیگران آن را متفاوت نپندارند.
این اختلال ماهیت فیزیولوژیکی دارد و درنتیجه تغییراتی در مکانیسم های تنفسی،حنجره یا دستگاه صوتی ایجاد میشود.
اختلال صوت که ناشی از تغییرات فیزیکی در اندام های مربوط به تولید صدا است،مانند:ورم تارهای صوتی یا تغییرات ساختاری در حنجره به علت افزایش سن
ااختلال صوت ارگانیک که درنتیجه مشکلات عصب دهی سیستم عصبی مرکزی یا محیطی به حنجره ایجاد می شود و بر عملکرد مکانیسم صوتی تاثیر میگذارد،به عنوان مثال:لرزش صوتی،دیسفونی اسپاسمودیگ یا فلج چین های صوتی.
خشن بودن صدا
نفس آلود بودن صدا
پر تنش بودن کیفیت صدا
صدای گرفته
زیر و بمی غیر طبیعی(خیلی پایین ی خیلی بالا بودن،شکست زیروبمی،افزایش دامنه زیر و بمی)
غیر طبیعی بودن بلندی صدا
تشدید غیر طبیعی(هایپرنیزال یا هایپونیزال بودن)
آفونی(از دست دادن صدا)
وقفه در آواسازی
صدای ضعیف
صدای مرطوب(مثل قرقره کردن)
صدای پالسی
صدای تیز
صدای لرزان
افزایش تلاش های صوتی مرتبط با صحبت کردن
کاهش استقامت صدا یا شروع خستگی با استفده طولانی مدت از صدا
کیفیت صوتی متغیر در طول روز یا هنگام صحبت کردن
نفس کشیدن سریع
سرفه مکرر یا پاکسازی گلو(ممکن است با افزایش استفاده از صدا بدتر شود)
تنش بیش از حد،درد،حساسیت بیش از حد گلو
علائم و نشانه ها میتوانند بصورت جداگانه یا ترکیبی بروز کنند و با پیشرفت درمان برخی از این علائم از بین میروند ولی برخی با از بین بردن راهکارهای جبرانی ظاهر میشوند.
تولید صدای طبیعی به قدرت و جریان هوای تامین شده توسط سیستم تنفسی بستگی دارد:قدرت،تعادل،هماهنگی،و استقامت عضلات حنجره و هماهنگی این ها با ساختار های تشدید کننده سوپرا گلوت .اختلال در یکی از سه سیستم تولید صدا(دستگاه تنفسی،حنجره،ساب گلوت)یا در تعادل فیزیولوژیکی در بین سیستم ها ممکن است منجر به اختلال صدا شود.و اختلال نیز میتواند به دلایل ارگانیک،عملکرد و یا روانشناختی باشد.
گفتاردرمانگر در ارزیابی،تشخیص و درمان اختلالات صوتی نقش دارد.گفتاردرمانگرها برای ارزیابی میزان استفاده از صدا و عملکرد صوتی برای تعیین علت علائم گزارش شده و تعیین روش های درمانی بهینه برای بهبود تولید صدا آموزش دیده اند.همچنین درمانگران درصورت وم به پزشکان متخصص بیمار را ارجاع میدهند.
در صورت مشکوک بودن به اختلال صدا و یا دلیل نگرانی افراد،والدین،معلمان یا ارائه دهندگان خدمات بهداشتی گفتاردرمانی انجام شود.هنگامی که در غربالگری انحراف از صدای طبیعی تشخیص داده میشود، ارزیابی بیشتری لازم است.
غربالگری شامل ارزیابی ویژگی های صوتی مربوط به تنفس،آواسازی و تشدید و همچنین دامنه و انعطاف پذیری صوتی(به عنوان مثال،میزان صدا،بلندی صدا،دامنه و ارتفاع صدا)است.درمانگران ممکن است از یک ابزار غربالگری رسمی استفاده کنند یا داده ها را با استفاده از کارهای غیر رسمی انجام دهند.
تمامی مراجعان دارای اختلالات صوتی ترجیحا با روشی که متناسب با شکایت بیمار است ارزیابی میشوند.یک ارزیابی جامع برای افراد مشکوک به اختلال صدا با استفاده از اقدامات استاندارد و غیر استاندارد انجام میشود.هنجارها براساس سن،جنس،نوع دقیق ابزارمورد استفاده،پیشینه فرهنگی و گویشی است.
ساختار و عملکرد ساختارها از جمله نقات قوت و ضعف در تولید صدای گفتار و ارتباط کلامی و غیرکلامی.
کمبود های بیمار گونه مانند شرایط سلامتی بیمارو یا داروهایی که بیمار مصرف میکند و میتواند بر صدا تاثیر بگذارد.
محدودیت های فرد در مشارکت،از جمله وضعیت عملکردی در ارتباطات و تعاملات بین فردی.
عوامل زمینه ای(محیطی و شخصی) که به عنوان مانعی برای ایجاد موفقیت در ارتباطات و مشارکت در زندگی محسوب میشود.
تاثیر اختلالات ارتباطی بر کیفیت زندگی و محدودیت های عملکردی .
تاریخچه گیری
خودارزیابی(آگاهی فرد نسبت به اختلالش)
معاینه دهانی
ارزیابی تنفس
ارزیابی درکی-شنیداری
ارزیابی ابزاری(استروبوسکوپی)
تشخیص اختلال صدا
توصیف بالینی ویژگی ها و شدت اختلال
بیان پیش آگهی و توصیه های مربوط به مداخله
شناسایی گزینه های متناسب درمان
در صورت وم ارجاع به سایر متخصصان
• نقاط قوت را تولید کنید و نقاط ضعف مربوط به ساختارها و عملکردهای اساسی را که بر تولید صدا تأثیر می گذارد ، برطرف کنید.
• فعالیت ها و مشارکت فرد را با کمک به فرد در کسب مهارت ها و استراتژی های ارتباطی جدید تسهیل کنید.
• اصلاح عوامل زمینه ای برای کاهش موانع و افزایش تسهیل کننده های ارتباط و مشارکت موفق ، ایجاد امکانات مناسب و پشتیبانی های دیگر ، و همچنین آموزش نحوه استفاده از آنها.
در مورد اختلالات صوتی مرتبط با پزشکی (به عنوان مثال ، پولیپ های صوتی ، کیست های صوتی ، دیسفونی اسپاسماتیک) ، گفتاردرمانگرها اغلب با متخصصان گوش و حلق و بینی و سایر متخصصان پزشکی (به عنوان مثال ، متخصصان ریه ، گوارش ، نورولوژیست ، آلرژی ، غدد درون ریز ) تشکیل تیم میدهند و باهم همکار میکنند.
برخی از افراد در غیاب آسیب ساختاری (به عنوان مثال ، آفونی عملکردی ، دیسفونی تنش عضلانی ، و فالستوی جهشی / عملکردی) دچار اختلالات صوتی می شوند و ممکن است علاوه بر آنچه توسط گفتاردرمانگر فراهم می شود ، از پشتیبانی نیز بهره مند شوند. می توان از مشاوره ، دستکاری مستقیم صدا و استفاده از سوالات مصاحبه برای بررسی عوامل احتمالی موثر در مشکل صدا استفاده کرد.گفتاردرمانگر ها فرد را به متخصصان مناسب (به عنوان مثال روانشناسان) ارجاع می دهند تا مسائل خارج از دامنه عمل گفتاردرمانگر را برطرف کنند.
هنجارها در هنگام تعیین نیازهای صوتی و تعیین اهداف در نظر گرفته می شوند. به عنوان مثال ، هنجارها و نیازهای صوتی در محیط کار ممکن است با نیازهای جامعه متفاوت باشد (به عنوان مثال ، خانه و محیط های اجتماعی)
گفتاردرمانگرها اغلب جنبه های بیش از یک رویکرد درمانی را در تهیه یک طرح درمانی لحاظ می کنند.
1. آموزش به بیمار – بحث در مورد فیزیولوژی طبیعی تولید صدا و تأثیر اختلالات صدا بر عملکرد. ارائه اطلاعات در مورد تأتیراستفاده نادرست از صوت و راهکارهایی برای حفظ سلامت صوت (بهداشت صوتی).
2. مشاوره – شناسایی و اجرای استراتژی هایی مانند مدیریت استرس برای اصلاح عوامل روانی اجتماعی که بر سلامت صدا تأثیر منفی می گذارند.
یک طرح درمانی معمولاً شامل استفاده از حداقل یکی از رویکردهای مستقیم و یک یا چند رویکرد غیر مستقیم بر اساس شرایط و اهداف بیمار است. برخی از درمانگران بر تغییر مستقیم علائم خاص صدای نامناسب متمرکزهستند ، در حالی که دیگران رویکرد جامع تری را با هدف ایجاد تعادل در سیستم های فیزیولوژیکی زیر مجموعه تولید صدا – تنفس ، آواسازی و تشدید، در نظر میگیرند.
شناسایی رفتارهایی که در ایجاد مشکلات صوتی نقش دارند ، از جمله اقدامات غیر بهداشتی صوتی (به عنوان مثال ، فریاد زدن ، بلند صحبت کردن، سرفه ، پاکسازی گلو).
اجرای روشهای بهداشتی صوتی سالم (به عنوان مثال ، نوشیدن مقدار زیادی آب و صحبت در حد بلندی متعادل ) و روشهایی برای کاهش رفتارهای صوتی آسیب زا.
صوت درمانی فیزیولوژیک اختلال صوت ذاتاً یک رویکرد جامع برای درمان است. برنامه های صوت درمانی فیزیولوژیک تلاش می کنند تا سه تا از سیستم های تولید صدا (تنفس ، آواسازی و تشدید) را به تعادل برساند.برخی از این روش ها:
روش تکیه برای افزایش خروجی ریوی ، بهبود کارایی گلوت ، کاهش کشش بیش از حد عضلانی و عادی سازی الگوی لرزش در هنگام آوایی طراحی شده است. در طول درمان ، درمانگر ممکن است یک یا چند کار زیر را انجام دهد:
تنفس شکمی را با قرار دادن بیمار در وضعیت خوابیده تسهیل کنید.
ریتم ها را به گفتار تولید شده منتقل کنید ، در ابتدا یک مدل داده می شود و در نهایت از طریق خواندن ، مونولوگ و گفتارمحاوره ای پیشرفت می کند.
CCTبدون استفاده از سلسله مراتب درمان سنتی،منحصرا بر آگاهی و تولید صدا در مکالمه تمرکز میکند.در این روش درمانگر سعی میکند تا از طریق تقلید،تقویت و مدل سازی در گفتار محاوره ای،بیماران را در دستیابی به آوایی متعادل راهنمایی کند.
این کار به این صورت انجام میشود که بیمار ابتدا فنجان آب را بی صدا بنوشد.برای آزمایش های بعدی می توان صداگذاری کرد و به مرور زمان میتوان صدارا در آزمایشات مختلف تغییر داد.سرانجام در همان هنگام ابزار فنجان برداشته میشود و آواسازی همچنان ادامه دارد.تصور میشود که این تمرین سبب انعطاف مجرای صوتی در هنگام آواسازی وکاهش تنش چین های صوتی میشود.
تمرکز صدا درمانی علامتی بر تغییر علائم صوتی انحرافی یا اجزای صدای ادراکی است. علائم انحرافی ممکن است شامل ارتفاع زیاد یا کم صدا ، صدای بسیار ملایم یا بلند ، ریتم تنفسی یا استفاده از برخوردهای سخت گلوت یا سرخ شدن گلوت باشد. صدادرمانی علامتی اختلال صدا را از طریق اصلاح مستقیم علائم با استفاده از انواع تکنیک های تسهیل کننده صدا بهبود می دهد که مستقیم یا غیر مستقیم هستند،برخی از این روش ها شامل:
از دستگاه های تقویت کننده مانند میکروفون می توان برای تقویت صدا در هر موقعیتی که نیاز به افزایش صدا دارد (به عنوان مثال ، هنگام صحبت با گروه های بزرگ ، یا هنگام مکالمه هنگامی که صدای فرد ضعیف است) استفاده کرد. به این ترتیب ، تقویت صدا می تواند به عنوان یک ابزار پشتیبانی یا به عنوان وسیله ای برای ارتباطات تقویت کننده عمل کند که می تواند به جلوگیری از عملکرد بیش از حد صوتی در نتیجه مکالمه با افزایش صدا یا برای مدت زمان طولانی کمک کند.
Auditory masking در موارد آفونیا / دیسفونی عملکردی مورد استفاده قرار می گیرد و اغلب منجر به آوایی تغییر یافته یا طبیعی می شود. به افراد آموزش داده می شود هنگام استفاده از هدفونهایی با ورودی نویز پوشاننده ، با صدای بلند صحبت و یا بخوانند. با استفاده از پس زمینه با صدای بلند ، فرد اغلب صدا را با افزایش حجم تولید می کند (اثر لومبارد) که می تواند ضبط شود و بعداً به عنوان مقایسه در درمان استفاده شود.
در این روش با باریک شدن دستگاه صوتی باعث افزایش فشار هوا در بالای چین های صوتی میشود و در حین آواسازی آن ها را کمی از هم جدا میکند و نیروی برخورد را کاهش میدهد.برای رسیدن به این هدف فرد با آواسازی از طریق نی یا لوله ،دستگاه صوتی را نیمه مسدود میکند.با تغییر طول و قطر نی می توان مقاومت را دستکاری کرد.